Sở hữu quốc tịch Canada đồng nghĩa với việc bạn có thể tận hưởng cuộc sống tại một trong những quốc gia đáng sống nhất và sở hữu quyển hộ chiếu quyền lực bậc nhất thế giới. Nhưng làm sao để nhập tịch Canada? Điều kiện thi quốc tịch 2025 có gì mới? Trong bài viết này, Di Trú DTT sẽ tổng hợp thông tin đầy đủ từ điều kiện, quyền lợi, thủ tục nộp hồ sơ và giải đáp các câu hỏi thường gặp. Hãy cùng khám phá để nắm bắt cơ hội trở thành công dân Canada nhé!

Nhập tịch Canada (Naturalization)

Nhập tịch Canada là quá trình một người không phải công dân trở thành công dân hợp pháp sau khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo luật quốc tịch. Khi được chấp thuận, người nhập tịch sẽ chính thức có quốc tịch Canada, đồng nghĩa với việc sở hữu đầy đủ quyền lợi và nghĩa vụ như bất kỳ công dân bản xứ nào. Khác biệt lớn nhất giữa công dân và thường trú nhân nằm ở tính ổn định về mặt pháp lý.

• Công dân Canada không bị ràng buộc bởi điều kiện cư trú, không thể bị trục xuất và có địa vị pháp lý vĩnh viễn.
• Thường trú nhân có thể mất tư cách nếu vi phạm luật nhập cư hoặc không đáp ứng yêu cầu thời gian cư trú tối thiểu.

Quyền lợi khi sở hữu quốc tịch Canada

Quốc tịch Canada không chỉ khẳng định tư cách công dân chính thức mà còn mở ra hàng loạt quyền lợi vượt trội so với thường trú nhân. Công dân Canada được hiến pháp bảo vệ toàn diện, hưởng trọn các dịch vụ xã hội ưu việt với mức hỗ trợ cao nhất. Thêm vào đó, họ có quyền tham gia đầy đủ vào đời sống chính trị – xã hội, từ bỏ phiếu, ứng cử đến đảm nhiệm các vị trí then chốt trong chính phủ.

Dưới đây là bảng so sánh các quyền lợi chung của cả công dân và thường trú nhân Canada, cùng những đặc quyền riêng mà chỉ công dân mới được hưởng.

Bảng 1: Quyền lợi khi có quốc tịch Canada

Quyền lợi	Thường trú nhân Canada	Công dân Canada
Tự do sinh sống và làm việc mà không giới hạn nghề nghiệp, tỉnh bang hay vùng lãnh thổ	Có	Có
Tự do đi lại trong nước	Có	Có
Tự do ra vào Canada	Có (cần có PR card)	Có
Tiếp cận hệ thống y tế công miễn phí hoặc trợ cấp cao	Có	Có
Tiếp cận giáo dục công lập	Có	Có
Bảo hộ pháp lý trong nước	Có	Có
Bảo hộ lãnh sự ở nước ngoài	Không	Có
Đảm bảo điều kiện cư trú tối thiểu ≥730 ngày/5 năm	Có	Không
Gia hạn tình trạng thường trú mỗi 5 năm và đảm bảo điều kiện cư trú	Có	Không
Quyền bầu cử (liên bang, tỉnh bang, địa phương)	Không	Có
Ứng cử, nắm giữ chức vụ công bao gồm quốc hội, hội đồng tỉnh bang, hội đồng thành phố.	Không	Có
Tham gia vào bồi thẩm đoàn (jury duty). Đây là nghĩa vụ pháp lý đối với công dân khi được triệu tập	Không	Có
Xin cấp hộ chiếu Canada	Không	Có
Bị trục xuất	Có thể	Không
Bảo lãnh người thân	Chỉ được bảo lãnh vợ/chồng và con cái phụ thuộc	Được phép bảo lãnh cha mẹ, ông bà, vợ/chồng, con cái
Quyền giữ song tịch quốc tịch	_	Có

Quốc tịch Canada được miễn visa đến quốc gia nào?

Hiện nay, hộ chiếu Canada là một trong 7 quyển hộ chiếu quyền lực nhất thế giới. Nó cho phép công dân nước này nhập cảnh không cần visa hoặc với eTA/visa‑on‑arrival vào 189 quốc gia và vùng lãnh thổ trên khắp các châu lục.

Bảng 2: Danh sách 189 quốc gia/vùng lãnh thổ (visa‑free/eTA/VOA)

Châu lục	Các quốc gia và vùng lãnh thổ (visa‑free/eTA/VOA)
Châu Á	Armenia, Bahrain*, Bangladesh*, Cambodia*, Hong Kong (SAR), Indonesia*, Iraq, Israel, Japan, Jordan*, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Laos*, Lebanon*, Malaysia, Maldives*, Mongolia, Myanmar*, Nepal*, Oman, Pakistan**, Palestine, Philippines, Singapore, South Korea, Sri Lanka**, Taiwan, Tajikistan, Thailand, United Arab Emirates*
Châu Đại Dương	American Samoa, Australia**, Cook Islands, Fiji, Kiribati, Marshall Islands, Micronesia, New Caledonia, New Zealand**, Niue, Palau*, Samoa*, Solomon Islands*, Tonga*, Tuvalu*, Vanuatu
Châu Âu	Andorra, Albania, Austria, Belgium, Belarus, Bosnia & Herzegovina, Bulgaria, Cyprus, Croatia, Czechia, Denmark, Estonia, Faroe Islands, Finland, France, Germany, Gibraltar, Greece, Hungary, Iceland, Ireland, Italy, Kosovo, Latvia, Liechtenstein, Lithuania, Luxembourg, Malta, Moldova, Monaco, Montenegro, Netherlands, North Macedonia, Norway, Poland, Portugal, Romania, San Marino, Serbia, Slovakia, Slovenia, Spain, Sweden, Switzerland, Vatican City
Châu Phi	Angola, Botswana, Burkina Faso*, Burundi*, Cape Verde*, Comoros*, Djibouti*, Eswatini, Ethiopia*, Gabon, Gambia, Guinea‑Bissau*, Kenya**, Lesotho, Madagascar, Malawi, Mauritania*, Mauritius, Mayotte, Morocco, Mozambique, Namibia, Rwanda, Senegal, Seychelles*, Sierra Leone*, Somalia*, South Africa, Tanzania*, Tunisia, Zambia, Zimbabwe*
Bắc Mỹ & Caribe	Anguilla, Antigua & Barbuda, Aruba, Bahamas, Barbados, Bermuda, Bonaire/St Eustatius/Saba, British Virgin Islands, Cayman Islands, Costa Rica, Curaçao, Dominica, Dominican Republic, El Salvador, Greenland, Grenada, Guatemala, Haiti, Honduras, Jamaica, Mexico, Nicaragua, Panama, Puerto Rico, St Kitts & Nevis, St Lucia, St Maarten, St Vincent & the Grenadines, Trinidad & Tobago, Turks & Caicos, US Virgin Islands, United States
Nam Mỹ	Argentina, Brazil, Bolivia, Colombia, Chile, Ecuador, Guyana, Paraguay*, Peru, Suriname, Uruguay

Chú thích:

• Không có dấu sao – Visa-Free: Miễn visa hoàn toàn, không cần xin phép trước.
• Dấu một sao (*) – Visa‑on‑Arrival: Không cần xin visa trước, chỉ làm thủ tục ngay tại sân bay hoặc cửa khẩu ngay khi nhập cảnh.
• Dấu hai sao (**) – eTA (Electronic Travel Authorization): Giấy phép du lịch điện tử bắt buộc cho công dân Canada được miễn visa khi nhập cảnh bằng đường hàng không.

Điều kiện nhập quốc tịch Canada là gì?

Để xin nhập quốc tịch Canada (đối với thường trú nhân), ứng viên cần đáp ứng các điều kiện sau:

• Độ tuổi: Ứng viên phải từ 18 tuổi trở lên để tự nộp hồ sơ nhập tịch.
• Tình trạng thường trú (PR) hợp lệ: Bạn phải đang là thường trú nhân và không đang chịu lệnh trục xuất hay xét xử vì gian lận định cư.
• Thời gian cư trú: Bạn phải chứng minh đã ở thực tế tại Canada ít nhất 1.095 ngày (tương đương 3 năm) trong 5 năm ngay trước khi nộp hồ sơ. (Thời gian cư trú này phải có giấy tờ đi kèm; IRCC khuyến khích ghi nhận nhiều hơn số ngày tối thiểu để chắc chắn.)
• Khai thuế: Nếu bạn có nghĩa vụ nộp thuế (theo pháp luật Canada), bạn phải đã khai thuế ít nhất 3 năm trong 5 năm đó.
• Khả năng ngôn ngữ: Người từ 18 đến 54 tuổi (tính từ ngày nộp đơn) phải chứng minh trình độ tiếng Anh hoặc tiếng Pháp ở mức cơ bản (tương đương cấp độ từ CLB 4 trở lên).
• Bài kiểm tra công dân: Người từ 18 đến 54 tuổi cũng phải tham gia và đỗ bài thi quốc tịch của Canada. Bài thi kiểm tra kiến thức về quyền và trách nhiệm công dân, lịch sử, văn hóa, chính phủ và các biểu tượng Canada. Để đạt, bạn cần trả lời đúng ít nhất 15 trên 20 câu (75%).
• Lý lịch tư pháp sạch sẽ: Bạn không được có tiền án, tiền sự hoặc tham gia hoạt động vi phạm pháp luật trong thời gian sinh sống tại Canada.
• Lời thề trung thành: Cuối cùng bạn phải tham dự lễ tuyên thệ nhập quốc tịch, nơi bạn tuyên thệ trung thành với Canada. Khi hoàn tất lời thề, bạn chính thức trở thành công dân Canada.

Lưu ý:

• Trong trường hợp con dưới 18 tuổi có ít nhất một phụ huynh đang là công dân Canada hoặc cùng nộp hồ sơ xin nhập tịch, con sẽ được miễn hầu hết yêu cầu như thời gian cư trú, bài kiểm tra kiến thức và chứng minh ngôn ngữ. Cha mẹ chỉ cần nộp phí xử lý 100 CAD cho hồ sơ của con thay vì mức phí chuẩn của người lớn.
• Vợ/chồng công dân Canada: Kết hôn với người Canada không mặc nhiên trở thành công dân Canada. Bạn vẫn phải đáp ứng các điều kiện kể trên mà không có ngoại lệ.

Trường hợp nào không đủ điều kiện nhập quốc tịch Canada?

Vậy có những trường hợp nào không đủ điều kiện nhập quốc tịch Canada:

• Không có tư cách thường trú nhân hợp lệ: Người chưa có tư cách thường trú nhân tại Canada, đã mất tư cách PR hoặc tư cách PR đang bị xem xét/điều tra (Ví dụ: Nghi ngờ gian lận hồ sơ) hoặc có điều kiện PR chưa hoàn tất (Ví dụ: Chưa khám sức khỏe theo yêu cầu) đều không đủ điều kiện xin nhập tịch.
• Không đủ thời gian cư trú bắt buộc: Người chưa ở tối thiểu 1.095 ngày (3 năm) tại Canada trong 5 năm gần nhất thì không được nộp đơn xin quốc tịch.
• Không đáp ứng nghĩa vụ nộp thuế: Nếu thuộc diện phải khai thuế, nhưng không khai thuế đầy đủ ít nhất 3 năm trong 5 năm vừa qua thì không đủ điều kiện.
• Đang chịu lệnh trục xuất (removal order): Người đang bị chính quyền Canada yêu cầu rời khỏi Canada (đang trong lệnh trục xuất) không đủ điều kiện nộp đơn nhập quốc tịch.
• Có tiền án trọng tội trong thời gian gần: Bị kết án các tội hình sự trọng tội (indictable offence) ở Canada hoặc các tội tương đương ở nước ngoài (dù đã ân xá) trong vòng 4 năm trước khi nộp đơn thì không đủ điều kiện.
• Có liên quan đến các tội ác nghiêm trọng khác: Bị kết án hoặc đang bị điều tra/xét xử về các tội khủng bố, phản quốc, gián điệp, tội ác chiến tranh hoặc tội ác chống nhân loại (dù ở Canada hay nước ngoài) đều bị loại khỏi điều kiện xin nhập tịch.
• Đang bị khởi tố hoặc xét xử vì tội nghiêm trọng: Người đang bị buộc tội, xét xử hoặc kháng cáo vì các tội theo Đạo luật Quốc tịch hoặc các tội hình sự nghiêm trọng ở Canada (hoặc tương đương ở nước ngoài) thì không đủ điều kiện.
• Từng bị từ chối do khai gian hồ sơ (misrepresentation): Nếu trong 5 năm gần đây đã có đơn xin quốc tịch bị từ chối vì khai sai/gian lận thông tin thì không được nộp đơn mới.
• Từng bị thu hồi quốc tịch vì gian lận: Nếu đã từng có quốc tịch Canada bị tước vì gian lận trong vòng 10 năm qua thì không đủ điều kiện xin nhập tịch lại.
• Đang thi hành án hình sự: Nếu đang chấp hành án tù hoặc án treo (ở Canada hoặc ở nước ngoài) vì tội hình sự, thời gian này không được tính vào thời gian cư trú bắt buộc và ứng viên không đủ điều kiện trong thời gian thi hành án.

Làm sao để nhập quốc tịch Canada?

Muốn trở thành công dân Canada không khó nếu bạn nắm rõ từng bước và chuẩn bị đầy đủ ngay từ đầu. Dưới đây là quy trình nộp đơn xin nhập quốc tịch Canada:

Bước 1: Kiểm tra điều kiện

• Trước tiên, hãy xác nhận bạn là thường trú nhân hợp lệ và đã sinh sống tại Canada ít nhất 1.095 ngày trong vòng 5 năm gần nhất.
• Tiếp theo, kiểm tra nghĩa vụ khai thuế: nếu thuộc diện phải nộp thuế, bạn cần có hồ sơ khai thuế đầy đủ trong ít nhất 3 năm trong 5 năm qua.
• Cuối cùng, chuẩn bị bằng cấp ngôn ngữ như IELTS (CLB 4 trở lên) hoặc thư xác nhận trình độ tiếng từ trường học hoặc nơi làm việc.

Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ

Các loại giấy tờ cần thiết để xin quốc tịch Canada bao gồm:

• Bản sao hộ chiếu và thẻ PR (cả hai mặt, có chữ ký)
• Giấy khai sinh, bằng cấp, chứng chỉ ngôn ngữ hoặc giấy tờ chứng minh trình độ tiếng
• Ảnh chân dung theo quy chuẩn IRCC (35x45mm, nền sáng)
• Nếu từng xin visa hoặc PR tại Canada, đính kèm các giấy tờ liên quan

Bước 3: Điền mẫu đơn và thanh toán chi phí

• Truy cập trang IRCC để tải mẫu đơn CIT 0002 hoặc tạo tài khoản MyCIC để nộp trực tuyến
• Điền đầy đủ thông tin, ký tên, đính kèm hồ sơ
• Thanh toán $649.75 CAD (người lớn), bao gồm:

(1) Phí xử lý: $530 CAD

(2) Phí quốc tịch: $119.75 CAD

(3) Trẻ em dưới 18 tuổi chỉ cần nộp $100 CAD.

Bước 4: Nộp hồ sơ

• Nộp online: Tải tất cả tài liệu lên hệ thống MyCIC và gửi đơn trực tuyến
• Nộp giấy: Cho tất cả giấy tờ vào phong bì cỡ A4 và gửi đến Trung tâm Xử lý Hồ sơ tại Sydney, Nova Scotia.

Bảng 3: Địa chỉ nộp hồ sơ xin quốc tịch Canada

Thư thường	Người chuyển phát nhanh
Trung tâm xử lý hồ sơ – Sydney  Citizenship Grants PO Box 7000 Sydney, NS B1P 6V6	Trung tâm số hóa IRCC – Quyền công dân  3050 Wilson Ave New Waterford, NS B1H 5V8

Bước 5: Theo dõi tiến độ hồ sơ và hoàn thiện

Sau khi nộp hồ sơ, bạn sẽ nhận được thông báo xác nhận từ IRCC. Tùy trường hợp, bạn có thể được mời làm bài kiểm tra, phỏng vấn hoặc trực tiếp tham dự lễ tuyên thệ. Hãy thường xuyên kiểm tra email và hòm thư để không bỏ lỡ thông báo.

Bạn cũng cần lưu ý rằng không phải ai cũng phải làm bài kiểm tra trắc nghiệm, quy trình xét duyệt sẽ khác nhau tùy theo nhóm đối tượng. Dưới đây tổng hợp các trường hợp có thể xảy ra sau khi nộp hồ sơ quốc tịch Canada:

Bảng 4: Các trường hợp phổ biến sau khi nộp hồ sơ quốc tịch Canada

Nhóm đối tượng	Kiểm tra trắc nghiệm	Phỏng vấn	Tham dự lễ tuyên thệ	Ghi chú
Người từ 18 – 54 tuổi	Bắt buộc	Có thể có (nếu cần xác minh thêm)	Bắt buộc	Nhóm phổ biến nhất; cần vượt qua bài thi và phỏng vấn nếu được yêu cầu.
Người từ 55 tuổi trở lên	Miễn thi	Có thể có (nếu IRCC cần làm rõ hồ sơ)	Bắt buộc	Không cần thi, nhưng có thể được gọi phỏng vấn để xác nhận thông tin.
Người dưới 18 tuổi (Nộp cùng cha mẹ)	Miễn thi	Hiếm khi có	Bắt buộc	Trẻ em không cần thi, thường được duyệt theo hồ sơ cha mẹ hoặc người bảo hộ.
Người có vấn đề sức khỏe nghiêm trọng/khuyết tật (có giấy tờ y tế hợp lệ)	Miễn thi	Có thể có (nếu cần xác minh)	Bắt buộc	Cần nộp đơn miễn bài thi, IRCC sẽ xét từng trường hợp.
Người từng rớt bài thi, đang xin thi lại	Thi lại lần 2	Có thể có (sau 2 lần rớt)	Bắt buộc (nếu đậu thi)	Có tối đa 2 cơ hội thi, nếu rớt lần 2 sẽ được yêu cầu phỏng vấn thay thế.
Người có hồ sơ cần xác minh (ví dụ nghi ngờ gian lận, thiếu thông tin…)	Có thể bị hoãn thi	Có thể bị gọi phỏng vấn bắt buộc	–	IRCC có thể yêu cầu bổ sung thông tin, không xử lý tiếp nếu chưa rõ ràng.
Người được miễn bài thi và không bị gọi phỏng vấn	Miễn thi	Không cần phỏng vấn	Được mời tuyên thệ thẳng	Trường hợp lý tưởng, hồ sơ rõ ràng, đầy đủ.

Một số lưu ý về bài thi nhập tịch Canada

Dưới đây là một số lưu ý quan trọng về bài thi trắc nghiệm quốc tịch Canada:

• Cấu trúc bài thi: Gồm 20 câu hỏi trắc nghiệm và đúng/sai, xoay quanh lịch sử, văn hoá, chính phủ, quyền và nghĩa vụ công dân Canada.
• Tài liệu ôn tập chính thức: “Discover Canada: The Rights and Responsibilities of Citizenship” là nguồn học duy nhất được IRCC công nhận và phát hành miễn phí.
• Hình thức thi: Chủ yếu thi trực tuyến tại trung tâm chỉ định hoặc qua hệ thống online; một số trường hợp đặc biệt được thi trực tiếp tại văn phòng IRCC.
• Kết quả thi: Có ngay sau khi nộp bài (thi online) hoặc sau buổi kiểm tra (thi trực tiếp); IRCC sẽ xác nhận kết quả chính thức sau đó.
• Tiêu chuẩn đậu: Cần đúng ít nhất 15/20 câu (tương đương 75%). Nếu rớt, bạn có thể thi lại sau 6 tháng, tối đa 3 lần.
• Ôn tập hiệu quả: Đọc kỹ Discover Canada, luyện đề mẫu online, ghi nhớ mốc lịch sử, quyền & nghĩa vụ công dân theo Hiến chương Quyền và Tự do.
• Lưu ý khác: Thường xuyên theo dõi các thông báo từ IRCC như thư mời thi/phỏng vấn và đến tham dự đúng thời gian quy định.

Thắc mắc về việc xin quốc tịch Canada

Dưới đây là giải đáp các câu hỏi thường gặp liên quan đến quốc tịch Canada.

Nếu sinh con ở Canada có quốc tịch không? 

Theo luật Canada, trẻ sinh ra tại Canada ngay lập tức là công dân Canada (ngoại trừ trường hợp cha mẹ là nhân viên ngoại giao nước ngoài).

Canada có cho 2 quốc tịch không? 

Canada cho phép công dân giữ đa quốc tịch. Nếu quốc gia gốc cho phép, bạn sẽ không mất quốc tịch cũ khi nhập tịch Canada. Việt Nam hiện không bắt buộc từ bỏ quốc tịch khi nhập tịch Canada, nhưng để giữ quốc tịch kép, bạn cần làm đơn xin giữ quốc tịch Việt Nam.

Tuy nhiên, một số quốc gia không cho phép công dân giữ hai quốc tịch, nghĩa là nếu bạn nhập quốc tịch nước khác, bạn phải từ bỏ quốc tịch gốc. Một số quốc gia có thể kể đến như Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Indonesia, Ukraine, Malaysia,…

Định cư Canada bao lâu thì có thể xin quốc tịch?

Người nhập cư muốn trở thành công dân Canada phải ở ít nhất 3 năm (1.095 ngày) trong vòng 5 năm gần nhất tại Canada trước khi nộp đơn. Ngoài ra, bạn phải còn giữ tình trạng PR hợp lệ và đáp ứng các điều kiện khác (khai thuế, ngôn ngữ, bài thi).

Ví dụ, nếu bạn định cư (làm PR) vào tháng 1/2021, sớm nhất bạn có thể nộp hồ sơ là vào tháng 1/2024, nếu đã có đủ 1.095 ngày hiện diện. Sau khi nộp đơn, thời gian xét duyệt trung bình hiện nay vào khoảng 10 – 12 tháng cho người lớn (mốc này thay đổi theo quy định IRCC).

Nhập quốc tịch Canada cho con như thế nào?

• Nếu con bạn sinh ra tại Canada thì tự động có quốc tịch ngay.
• Nếu con bạn sinh ra ở nước ngoài nhưng bạn là công dân hoặc đã nhập tịch Canada, con có thể được cấp quốc tịch theo đường gián tiếp (qua cha/mẹ).
• Trong trường hợp cả cha và mẹ là thường trú nhân và có con dưới 18 tuổi, bạn có thể bao gồm cả con trong hồ sơ xin nhập tịch của bạn. Khoản phí chỉ $100 CAD dành cho trẻ em.

Lưu ý: Nếu cha hoặc mẹ là công dân Canada hoặc thường trú nhân bao gồm trẻ trong hồ sơ xin quốc tịch, trẻ sẽ được miễn kỳ thi quốc tịch.

Thời gian xử lý hồ sơ nhập tịch Canada bao lâu?

Thời gian xử lý hồ sơ xin nhập quốc tịch Canada thường kéo dài khoảng 12 tháng, tính từ khi IRCC nhận được hồ sơ đầy đủ cho đến khi dự lễ tuyên thệ.

Kết luận

Quốc tịch Canada mở ra cánh cửa tự do toàn cầu, nhưng hành trình từ thường trú nhân đến công dân đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Di Trú DTT hy vọng bài viết đã giải đáp trọn vẹn thắc mắc của bạn về điều kiện, quyền lợi cư trú và thủ tục nộp hồ sơ. Chúc bạn thành công trên hành trình trở thành công dân Canada