Khi nhắc đến Canada, không ít người nghĩ ngay đến những đô thị sôi động như Toronto hay Vancouver. Thế nhưng, nhiều người vẫn thắc mắc thủ đô Canada là gì? Câu trả lời chính xác và duy nhất chính là thành phố Ottawa. Trong bài viết này, hãy cùng Di Trú DTT đi sâu vào những khía cạnh quan trọng của thủ đô Ottawa, để có cái nhìn toàn diện nhất về trái tim của đất nước lá phong.

Thủ đô Canada tên gì?

Thủ đô của Canada là Ottawa. Không chỉ là trung tâm chính trị, thành phố còn nổi tiếng với chiều sâu văn hóa, dấu ấn lịch sử lâu đời hòa quyện cùng nhịp sống hiện đại.

Vị trí địa lý thủ đô Canada

Thủ đô Canada Ottawa thuộc tỉnh bang Ontario, phía đông nam Canada. Thành phố nằm dọc theo bờ nam sông Ottawa và giáp thành phố Gatineau (Québec) ở phía bắc. Vị trí chiến lược này giúp Ottawa kết nối dễ dàng với các trung tâm kinh tế lớn nhất Canada và Mỹ, tạo nên một hành lang kinh tế và văn hóa sôi động. Cụ thể, thủ đô Canada:

• Đi về phía tây nam khoảng 450km là thành phố Toronto.
• Đi về phía đông khoảng 200km là thành phố Montreal.
• Đi về phía nam khoảng 100km là biên giới với Hoa Kỳ, gần với thành phố Ogdensburg, bang New York.

Lịch sử hình thành thủ đô Canada

Khu vực Ottawa vốn là đất của người Algonquin bản địa từ nhiều thế kỷ trước.

• Đầu thế kỷ 17, các nhà thám hiểm châu Âu lần đầu đặt chân đến vùng đất này.
• Hai thế kỷ sau, Philemon Wright (người Mỹ gốc Anh) đến định cư tại Hull (nay là Gatineau, Quebec). Ban đầu khu định cư được gọi là Bytown (theo tên Đại úy John By, kỹ sư xây dựng kênh đào Rideau) và nhanh chóng trở thành trung tâm nông nghiệp, quân sự và thương mại bên bờ sông Ottawa.
• Ngày 1/1/1855, Bytown được đổi tên thành Ottawa và được công nhận là thành phố.
• Hai năm sau đó, vào năm 1857, Nữ hoàng Victoria đã lựa chọn Ottawa làm thủ đô của Tỉnh Canada (Province of Canada), một thực thể chính trị tồn tại từ năm 1841 đến 1867.
• Đến năm 1967, Liên bang Canada chính thức thành lập, Ottawa tiếp tục giữ vị trí thủ đô cho tới ngày nay.

Tên gọi Ottawa

Tên gọi “Ottawa” có nguồn gốc từ tiếng Algonquin, một ngôn ngữ bản địa, mang nghĩa “giao thương” hoặc “buôn bán”. Ban đầu, từ này dùng để chỉ sông Ottawa – tuyến đường trao đổi hàng hóa chính của người bản địa và các khu định cư châu Âu. Sau này, tên gọi ấy được đặt cho thành phố, phản ánh vai trò trung tâm thương mại lịch sử của khu vực này.

Ngoài tên gọi chính thức, Ottawa còn được biết đến với một số biệt danh thân mật khác phản ánh những đặc điểm nổi bật của thành phố:

• “Thủ đô hoa Tulip” (Capital of the Tulip): Hàng năm Ottawa đều tổ chức Lễ hội Hoa tulip quốc tế, một sự kiện lớn thu hút hàng triệu du khách. Đây là món quà tri ân hàng ngàn củ hoa tulip được Hà Lan gửi tặng sau Chiến tranh thế giới thứ Hai.
• Một biệt danh khác là “Thành phố trên sông” (City on the River): Nhấn mạnh vị trí đặc biệt của Ottawa nằm bên bờ sông Ottawa thơ mộng.

Ngôn ngữ phổ biến

Thủ đô Ottawa là một thành phố song ngữ, với tiếng Anh và tiếng Pháp là hai ngôn ngữ chính thức được sử dụng rộng rãi. Theo Cục Thống kê Canada, phần lớn dân cư Ottawa sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ mẹ đẻ hoặc ngôn ngữ chính trong giao tiếp hàng ngày.

Cụ thể, số liệu gần đây cho thấy khoảng 62.4% dân số Ottawa sử dụng tiếng Anh, trong khi 14.9% sử dụng tiếng Pháp là ngôn ngữ chính ở nhà. Trong đó, điều đáng chú ý là khoảng 20% dân số Ottawa dùng song ngữ (bilingual), có khả năng giao tiếp thành thạo cả tiếng Anh và tiếng Pháp.

Sự hiện diện mạnh mẽ của tiếng Pháp tại Ottawa có nguồn gốc từ lịch sử và vị trí địa lý ngay sát biên giới với tỉnh Quebec, nơi tiếng Pháp là ngôn ngữ chính thức. Điều này đã tạo điều kiện cho sự giao thoa văn hóa và ngôn ngữ giữa hai cộng đồng. Ngoài ra, với vai trò là thủ đô liên bang, Ottawa là nơi tập trung nhiều cơ quan chính phủ, yêu cầu khả năng song ngữ để phục vụ công chúng một cách hiệu quả.

Khí hậu và thời tiết thủ đô Canada

Thủ đô Canada có khí hậu lục địa với bốn mùa rõ rệt.

• Mùa hè (thường từ tháng 6 – 8): Ấm áp với nhiệt độ ban ngày trung bình khoảng 24 – 26°C và ban đêm khoảng 12 – 15°C.
• Mùa đông (tháng 12 – 2): Thời tiết lạnh đặc trưng, nhiệt độ trung bình duy trì dưới mức đóng băng suốt cả ngày lẫn đêm.
• Mùa xuân và thu ôn hòa: Với mùa thu ở Ottawa đặc biệt đẹp với sắc lá phong chuyển đỏ, vàng rực rỡ trên khắp thành phố; Trong khi mùa xuân mang đến cảnh sắc của hơn một triệu bông hoa nở rộ trong lễ hội hoa Tulip lớn nhất thế giới.

Đối với người Việt Nam quen với khí hậu nhiệt đới, mùa đông ở Ottawa có thể là thử thách. Tuy nhiên, hầu hết nhà cửa và phương tiện giao thông ở đây đều được trang bị hệ thống sưởi hiện đại. Nhiều người nhập cư Việt từng chia sẻ rằng với trang phục ấm áp và chuẩn bị tốt, họ không gặp quá nhiều khó khăn trong việc thích nghi với mùa đông.

Cảnh quan thủ đô Canada

Thủ đô Canada khoác lên mình vẻ mềm mại của thiên nhiên và dấu ấn kiến trúc mang tầm vóc lịch sử. Kênh đào Rideau (Di sản Thế giới UNESCO từ 2007) dài 202 km, uốn lượn qua trung tâm Ottawa. Đây là công trình kỹ thuật từ thế kỷ 19, biểu tượng cho mối quan hệ lịch sử giữa thủ đô và các vùng lân cận.

Trên cao, Đồi Quốc hội (Parliament Hill) với lối kiến trúc Gothic Revival lộng lẫy, các bảo tàng và tòa thị chính uy nghi tạo nên bức tranh cổ kính giữa lòng đô thị. Dọc theo các con phố, ByWard Market hiện lên với dãy nhà đá lâu đời, các khu chợ truyền thống len lỏi giữa những công trình hiện đại. Có thể thấy, Ottawa vừa trân trọng ký ức lịch sử, vừa mở lòng với sự đổi mới, mang đến không gian sống thân thiện và văn minh.

Đặc điểm dân cư ở thủ đô Canada

Thành phố Ottawa hiện có dân số khoảng 1.089.319 người (ước tính 2025), tăng từ 1.017.449 người (điều tra 2021). Vùng đô thị Ottawa-Gatineau rộng lớn, bao gồm cả Gatineau (Québec), hiện cư trú khoảng 1.465.784 người, xếp hạng thứ sáu trên toàn Canada về quy mô dân số.

Nhóm người nhập cư chiếm khoảng 25.5% dân số thủ đô Canada, đa số đến từ châu Á, Trung Đông và châu Phi. Cộng đồng người Việt tại đây có khoảng 6.155 người, chiếm khoảng 0.6% dân số thành phố. Nhờ chính sách cởi mở với đa văn hóa và các chương trình hỗ trợ nhập cư, người Việt nói riêng và người nhập cư nói chung có thể dễ dàng thích nghi với cuộc sống tại đây.

Các thủ đô của Canada trước đây

Trong giai đoạn từ 1841 – 1867, thủ đô Canada bị xáo trộn đến 6 lần do mâu thuẫn chính trị và sự bất đồng giữa Canada Đông (Quebec) và Canada Tây (Ontario).

• 1841 – 1844: Thủ đô đầu tiên là Kingston.
• 1844 – 1849: Dời sang Montreal.
• 1849 – 1851: Dời thủ đô đến Toronto.
• Tiếp đó, thủ đô luân phiên giữa Quebec City (1851 – 1855) và Toronto (1855 – 1859).
• Cuối cùng, từ 1859 – 1865 thủ đô quay lại Quebec City.

Sau nhiều lần thay đổi, Nữ hoàng Victoria quyết định chọn Ottawa làm thủ đô cố định năm 1857 và được Quốc hội phê chuẩn đầu năm 1859. Tuy nhiên, do các tòa nhà Quốc hội tại Ottawa mãi đến năm 1865 mới hoàn thành, Quốc hội vẫn họp tại thành phố Quebec từ 1859 đến 1865.

Tháng 6/1866, phiên họp Quốc hội đầu tiên được tổ chức tại Ottawa, chính thức khẳng định vai trò thủ đô trước khi Liên bang Canada thành lập năm 1867. Nhờ vị trí trung lập giữa Canada Đông và Canada Tây, khoảng cách an toàn, dễ phòng thủ với biên giới Hoa Kỳ, Ottawa đã giữ vững vị thế thủ đô cho đến ngày nay.

Nhiều người đến nay vẫn lầm tưởng Toronto, Montreal, Vancouver hay thành phố Quebec là thủ đô Canada bởi quy mô dân số và vị thế kinh tế – du lịch. Đặc biệt, cái tên Toronto được nhiều người nghĩ là thủ đô nhất vì đây là thành phố lớn nhất, đông dân nhất và trung tâm tài chính hàng đầu. Tuy nhiên, trên thực tế Ottawa mới là thủ đô chính xác và duy nhất của Canada.

Về văn hoá lễ hội

Thủ đô Canada được ví như “thành phố lễ hội” với vô vàn sự kiện sôi động quanh năm. Dưới đây là một số lễ hội tiêu biểu khiến du khách trong và ngoài nước chọn Ottawa làm điểm đến cho hành trình của mình.

Winterlude (Lễ hội Mùa Đông)

Khởi xướng năm 1979, Winterlude diễn ra giữa cuối tháng 1 và giữa tháng 2, là một lễ hội mùa đông không thể bỏ lỡ, biến Ottawa trở thành “xứ sở thần tiên băng giá”. Điểm nhấn của lễ hội chính là cuộc thi điêu khắc băng tại công viên Confederation, nơi những khối băng đơn thuần “hóa thân” thành các tác phẩm nghệ thuật dưới bàn tay tài hoa của các nghệ nhân.

Ngoài ra, hoạt động trượt băng trên kênh Rideau (đường trượt băng tự nhiên gần 8 km – dài nhất thế giới) và sân chơi tuyết Snowflake Kingdom tại công viên Jacques-Cartier cũng nhận được nhiều sự quan tâm. Lễ hội thu hút hơn 1.5 triệu người mỗi mùa đông, là cơ hội để trải nghiệm văn hóa mùa đông đặc trưng của người Canada.

Capital Pride

Diễn ra vào giữa cuối tháng 8, Capital Pride là lễ hội cộng đồng lớn nhất Ottawa. Trong suốt 7 – 9 ngày, sự kiện tổ chức hơn 100 hoạt động song ngữ Anh – Pháp, từ diễu hành “Pride Parade” qua đại lộ Sparks, chương trình âm nhạc ngoài trời đến workshop giáo dục về quyền bình đẳng giới. Hàng năm, hơn 50.000 người đổ về tham dự, thể hiện sự tôn trọng khác biệt và tinh thần cởi mở người dân thủ đô.

Lễ hội âm nhạc Bluesfest

Lễ hội âm nhạc Bluesfest Ottawa là lễ hội nhạc ngoài trời diễn ra vào tháng 7 hàng năm tại trung tâm thủ đô. Lần đầu được tổ chức vào năm 1994 với khoảng 15.000 người tham gia, tập trung vào dòng nhạc blues. Theo thời gian, sự kiện này đã mở rộng sang nhiều thể loại khác như pop, rock, hip hop và EDM.

Năm 2024, lễ hội ước tính thu hút khoảng 1.030.000 lượt khách tham dự trong 10 ngày và trở thành lễ hội âm nhạc lớn thứ ba ở Canada. Bluesfest có nhiều sân khấu hoành tráng và sự góp mặt của các nghệ sĩ quốc tế nổi tiếng, tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho Ottawa mỗi mùa hè.

Lễ Quốc khánh Canada (Canada Day)

Lễ Quốc khánh Canada là một ngày lễ liên bang quan trọng bậc nhất, kỷ niệm Liên bang Canada thành lập vào ngày 1 tháng 7 năm 1867. Ban đầu mang tên Ngày Dominion, ngày lễ chính thức đổi thành Canada Day năm 1982, trở thành biểu tượng chủ quyền, bản sắc quốc gia và tinh thần đoàn kết, thu hút hơn 100.000 người tham dự mỗi năm.

Lễ Quốc khánh được tổ chức tại Đồi Quốc hội do Bộ Di sản Canada đảm nhiệm, với hàng loạt buổi hòa nhạc và trình diễn văn hóa. Lễ hội diễn ra dưới sự chủ trì của Toàn quyền và Thủ tướng, thỉnh thoảng có sự hiện diện của Hoàng gia. Canada Day khai mạc bằng nghi thức hát quốc ca “O Canada” bằng cả tiếng Anh và tiếng Pháp, tiếp đến là màn biểu diễn của đội bay Snowbirds.

Lễ hội hoa Tulip

Lễ hội hoa Tulip Ottawa là sự kiện thường niên vào tháng 5, khi mà hoa tulip nở rộ khắp thành phố. Lễ hội được tổ chức từ năm 1953 để kỷ niệm 100.000 củ tulip mà Công chúa Hà Lan Juliana tặng Ottawa năm 1945. Kể từ đó, Hà Lan đều đặn gửi thêm 20.000 củ tulip mỗi năm như một phần di sản “Tulip Legacy”.

Đây được xem là lễ hội hoa tulip lớn nhất thế giới, với hơn một triệu cây hoa được trồng khắp công viên và bờ sông Ottawa, thu hút khoảng 650.000 du khách tham quan mỗi mùa. Lễ hội kết hợp các hoạt động văn hóa và kỷ niệm lịch sử chiến thắng Thế chiến II, làm nổi bật mối quan hệ hữu nghị Canada – Hà Lan.

Ẩm thực thủ đô Canada

Ẩm thực Ottawa là sự kết hợp độc đáo giữa truyền thống Canada và sự phong phú của các nền văn hóa nhập cư. Thành phố này là điểm giao thoa của nhiều cộng đồng nhập cư lớn Pháp, Anh, Trung Đông, Ý, Ấn Độ, México. Tất cả tạo nên một nền ẩm thực sôi động, nơi bạn có thể tìm thấy hương vị chính thống của nhiều món ăn từ khắp nơi trên thế giới.

Dưới đây là một số món ăn mà du khách đến Ottawa thường tìm kiếm:

• BeaverTails: Bánh chiên hình đuôi hải ly phủ mứt hoặc đường, món tráng miệng đường phố nổi tiếng toàn Canada.
• Poutine: Khoai tây chiên nóng hổi phủ nước sốt thịt và phô mai thơm ngậy, một đặc sản không thể thiếu trong những ngày lạnh giá.
• Thịt hun khói kiểu Montreal: Thịt bò muối và hun khói, món ăn đặc trưng của vùng Quebec đã trở thành một phần không thể thiếu trong ẩm thực Ottawa.

Kết luận

Thủ đô Canada Ottawa không chỉ là trung tâm chính trị mà còn là biểu tượng cho sự hòa quyện giữa nét cổ điển và hơi thở hiện đại. Từ bản sắc đa văn hóa đa dạng, bốn mùa biến chuyển đầy màu sắc cho đến những lễ hội sôi động và nền ẩm thực sáng tạo, Ottawa luôn khơi gợi nguồn cảm hứng khám phá. Hy vọng Di Trú DTT đã mang đến cho bạn một góc nhìn mới mẻ và đầy cảm hứng về Ottawa – “trái tim” đầy cuốn hút của xứ sở lá phong